آجیل و فوایدش برای سلامتی
آجیل یکی از خوراکیهای سالم و خوشمزه است که در بسیاری از فرهنگها و مناسبتها مصرف میشود. آجیل شامل انواع مختلفی از دانهها، مغزها و میوههای خشک است که هر کدام دارای خواص و فواید متفاوتی برای سلامتی هستند. در این مقاله به بررسی برخی از این خواص و فواید آجیل و میوههای خشک میپردازیم و نحوه مصرف صحیح و مقدار مناسب آن را معرفی میکنیم.
خواص و فواید آجیل برای سلامتی
آجیل دارای خواص و فواید زیادی برای سلامتی است که در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم:
- منبع پروتئین: آجیل یکی از بهترین منابع طبیعی پروتئین است که برای ساخت و تعمیر بافتها، تولید آنزیمها، هورمونها و آنتیبادیها، حفظ عضلات و استخوانها و انجام فعالیتهای متابولیکی بدن ضروری است. پروتئین همچنین باعث افزایش احساس سیری و کاهش مصرف کالری میشود. برخی از آجیلهای پرپروتئین عبارتند از بادام، گردو، پسته، بادام زمینی و کنجد1.
- منبع چربیهای سالم: آجیل حاوی چربیهای چند ناشباع و تک ناشباع است که برای سلامت قلب و عروق، کاهش کلسترول بد، افزایش کلسترول خوب، کنترل فشار خون و پیشگیری از التهاب بسیار مفید هستند. این چربیها همچنین به تولید انرژی، جذب ویتامینهای محلول در چربی و تنظیم هورمونها کمک میکنند. برخی از آجیلهای پرچربی سالم عبارتند از گردو، بادام، پسته، بادام زمینی و آفتابگردان2.
- منبع فیبر: آجیل دارای فیبر غذایی است که برای سلامت روده، کاهش قند خون، کنترل وزن و پیشگیری از بیماریهای رودهای مانند یبوست، هموروئید، سندرم روده تحریکپذیر و سرطان روده بزرگ مفید است. فیبر همچنین باعث افزایش احساس سیری و کاهش مصرف کالری میشود. برخی از آجیلهای پرفیبر عبارتند از بادام، گردو، پسته، بادام زمینی و کنجد3.
- منبع ویتامینها: آجیل حاوی ویتامینهای مختلفی است که برای انجام عملکردهای حیاتی بدن لازم هستند. برخی از این ویتامینها عبارتند از ویتامین E، ویتامین B، ویتامین K و ویتامین A. ویتامین E یک آنتیاکسیدان قوی است که از آسیبهای ناشی از رادیکالهای آزاد جلوگیری میکند و به سلامت پوست، مو، چشم و سیستم ایمنی کمک میکند. ویتامین B به تولید انرژی، تنظیم متابولیسم، سلامت مغز، اعصاب، خون و هورمونها کمک میکند. ویتامین K به انعقاد خون، سلامت استخوان و پیشگیری از کلسیفیکاسیون عروقی کمک میکند. ویتامین A به سلامت چشم، پوست، مخاط و سیستم ایمنی کمک میکند.
- منبع مواد معدنی: آجیل دارای مواد معدنی مهمی است که برای رشد و سلامتی اندامهای حیاتی بدن بسیاری ضروری هستند. برخی از این مواد معدنی عبارتند از منیزیم، کلسیم، فسفر، پتاسیم، روی، سلنیوم، مس و منگنز. منیزیم به عملکرد عضلات، اعصاب، قلب و فشار خون کمک میکند. کلسیم به سلامت دندانها و استخوانها کمک میکند. فسفر به تشکیل استخوانها، تولید انرژی و تنظیم اسید- باز کمک میکند. پتاسیم به تنظیم فشار خون، عملکرد عضلات و اعصاب و تعادل الکترولیتی کمک میکند. روی به سلامت پوست، مو، چشم، زخمها، سیستم ایمنی و تولید هورمونها کمک میکند. سلنیوم یک آنتیاکسیدان قوی است که به محافظت از سلولها در برابر آسیبهای ناشی از رادیکالهای آزاد، سلامت تیروئید و سیستم ایمنی کمک میکند. مس به تولید هموگلوبین، کلاژن، الاستین، ملانین و سوپراکسید دیسموتاز کمک میکند. منگنز به تشکیل استخوانها، تنظیم متابولیسم، تولید آنزیمها و آنتیاکسیدانها کمک میکند.
- منبع آنتیاکسیدانها: آجیل حاوی آنتیاکسیدانهای قوی مانند پلیفنولها، فلاونوئیدها، توکوفرولها، کاروتنوئیدها و فیتاتها است که میتوانند در مقابله با استرس اکسیداتیو و رادیکالهای آزاد کمک کنند. استرس اکسیداتیو و رادیکالهای آزاد عوامل اصلی بسیاری از بیماریهای مزمن مانند قلبی، دیابتی، سرطانی و نورولوژیکی هستند. آنتیاکسیدانها همچنین به سلامت پوست، مو، چشم، سیستم ایمنی و تقویت عملکرد مغز کمک میکنند.
- منبع ملاتونین: آجیل حاوی ملاتونین است که یک هورمون است که توسط تیروئید ترشح میشود و به تنظیم چرخه خواب و بیداری، تعادل ساعت بیولوژیکی، پیشگیری از اختلالات خواب و افزایش کیفیت خواب کمک میکند. ملاتونین همچنین یک آنتیاکسیدان قوی است که میتواند به محافظت از سلولها در برابر آسیبهای ناشی از رادیکالهای آزاد، کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی کمک کند.
- منبع مواد فعال گیاهی: آجیل حاوی مواد فعال گیاهی مانند فیتواستروئیدها، لیگنانها، فیتوئستروژنها و فیتاتها است که میتوانند به تنظیم هورمونها، کاهش خطر ابتلا به سرطانهای هورمونوابسته مانند سرطان پروستات و سینه، جلوگیری از جذب فلزات سنگین و رادیواکتیو و مبارزه با رشد سلولهای سرطانی کمک کنند.
نحوه مصرف صحیح و مقدار مناسب آجیل
آجیل را میتوان به صورت خام، برشته، شور، شیرین، تند یا مخلوط استفاده کرد. آجیل را میتوان در صبحانه، میانوعده، سالاد، سوپ، خورشت، دسر، کیک، کلوچه و دیگر غذاها اضافه کرد. آجیل را میتوان با میوهها، شیر، ماست، عسل، شکر، شکلات، دارچین و دیگر مواد غذایی ترکیب کرد.
مقدار مناسب مصرف آجیل بستگی به عواملی مانند سن، جنس، وضعیت سلامتی، فعالیت بدنی و هدفهای تغذیهای دارد. به طور کلی، توصیه میشود که روزانه حدود ۳۰ تا ۵۰ گرم آجیل (معادل یک پسته) مصرف کنید. این مقدار میتواند تامین کننده ۲۰۰ تا ۳۰۰ کالری، ۵ تا ۱۰ گرم پروتئین، ۵ تا ۱۰ گرم فیبر، ۱۵ تا ۲۵ گرم چربی (از جمله ۳ تا ۵ گرم امگا-۳) و مقادیر قابل توجهی از ویتامینها و مواد معدنی باشد.
خلاصه
آجیل یکی از خوراکیهای سالم و مغذی است که میتواند به حفظ و بهبود سلامتی بدن کمک کند. آجیل حاوی مقادیر زیادی پروتئین، کلسیم، پتاسیم، ویتامین B، آنتیاکسیدان و مواد معدنی دیگر است که برای رشد و عملکرد اندامهای حیاتی مهم هستند. آجیل میتواند از بیماریهای قلبی و عروقی، سرطان، پوکی استخوان، آرتروز، گرفتگی ماهیچهها و مشکلات پوستی و مویی پیشگیری کند. آجیل همچنین میتواند به تعادل هورمونی، تنظیم فشار خون، افزایش انرژی و احساس سیری کمک کند. آجیل را میتوان به صورت خام، بو داده، شور، شیرین یا ترکیبی از آنها مصرف کرد. برای کودکان نیز آجیل پودر شده یک منبع تامین مواد مغذی و کمک به تکامل مغز است. برای بهرهمندی از خواص آجیل و خشکبار، توصیه میشود که آنها را به صورت مرتب و متعادل در رژیم غذایی خود بگنجانید.